Haft lachowski i jego mistrzyni – Janina Lorczyk z Podegrodzia

Janina Lorczyk z Podegrodzia od wielu lat zajmuje się haftem regionalnym. Ozdabia stroje zespołu Podegrodzie, gorsety, koszule, kaftany, kamizelki, a także ornaty, obrusy i stuły. Haft pani Janiny możemy zobaczyć również na torebkach czy futerałach telefonów. Pani Janina jest bohaterką filmu zrealizowanego przez Mezuem Okręgowe w Nowym Sączu w ramach projektu „Mistrz Tradycji – haft lachowski”.

Pani Janina od lat współpracuje z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Podegrodziu, gdzie przez kilka lat prowadziła zajęcia kółka hafciarskiego. Jest również mocno związana z Regionalnym Zespołem Pieśni i Tańca „Podegrodzie”, w którym od wielu lat tańczy i śpiewa oraz dzięki swoim umiejętnościom, uzupełnia stroje ludowe. Prace pani Janiny są prezentowane na różnego rodzaju wystawach, kiermaszach oraz targach nie tylko w Polsce, ale i w Niemczech i Holandii.

Chciałam się nauczyć, bo to lubiłam.. żeby się nauczyć haftować to trzeba było co wieczór, ile było czasu, to trzeba było siedzieć, igiełkę wziąć i nie marnować czasu, tylko szyć „cośik” …

– wspomina Janina Lorczyk.

Jak zauważa pani Janina od ok. 20 lat można ponownie zauważyć większe zainteresowanie strojem, kulturą Lachów Podegrodzkich. Mieszkańcy gminy Podegrodzie chętnie ubierają się w stroje regionalne i podczas ważnych uroczystości wygląda to bardzo ładnie.

My mamy chyba najładniejszy strój w całej Polsce, w ogóle w całym świecie, nigdzie takiego stroju nie ma, jak u nas na Sądecczyźnie, w Lachach Sądeckich, Podegrodzkich, to jest bardzo piękny strój.

– mówi o stroju podegrodzkim pani Janina.

„MISTRZ TRADYCJI” w Muzeum Lachów Sadeckich w Podegrodziu

W zeszłym roku w Muzeum Lachów Sadeckich w Podegrodziu miał miejsce projekt dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego „MISTRZ TRADYCJI – HAFT LACHOWSKI”. Projekt polegał na prowadzeniu nauki tradycyjnego haftu z regionu Lachów Sądeckich przez „mistrza” – czyli panią Janinę Lorczyk z Podegrodzia. Nauka oparta była na bezpośrednim przekazie wiedzy i umiejętności osobom zainteresowanym praktyczną kontynuacją tego zajęcia. Uczestnicy szkolenia nie tylko opanowali podstawowe umiejętności związane ze zdobieniem ubiorów ludowych z regionu, z najbardziej charakterystycznymi dla haftu lachowskiego technikami, ściegami i motywami, ale poznali także wzory mniej popularne, starsze oraz pochodzące z obrzeży regionu.

Za swoja działalność pani Janina otrzymała wiele nagród i wyróżnień.

  • w 1986 – I Nagrodę w Kategorii Haftu Autentycznego.
  • w 1997 –  Odznaka Zasłużonego Działacza Kultury, którą przyznał Minister Kultury i Sztuki.
  • w 2007 – Nagrodę Starosty Nowosądeckiego,
  • w 2010  – Złote Serce Lachowskie,

Wielokrotnie na jej ręce płynęły podziękowania za prowadzoną działalność od władz gminy, powiatu, instytucji kultury i placówek edukacyjnych, z którymi współpracuje.