Ograniczenie handlu w niedzielę i święta już od marca 2018 roku

Od 1 marca 2018 r. zakupy w supermarkecie będzie można zrobić w pierwszą i ostatnią niedzielę miesiąca. Zgodnie z dotychczasowymi zapisami w kodeksie pracy – praca w święta w placówkach handlowych była niedozwolona, jeśli zaś chodzi o pracę w niedzielę była ona dozwolona ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.

Istniejące regulacje obejmowały pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę. Pracownicy wykonujący pracę w oparciu o umowę zlecenie nie mieli zapewnionych ustawowych gwarancji odpoczynku w święta czy niedziele. Z uwagi na niezbyt precyzyjne sformułowanie kodeksowe i nadużycia ze strony pracodawców, również pracownicy zatrudniani w oparciu o umowy o pracę częstokroć wykonywali pracę w handlu w niedziele.

Dotychczasowe przepisy zostaną zastąpione przez kompleksową regulację, którą wprowadzi ustawa z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Prezydent w dniu 30 stycznia podpisał ustawę.

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy za potrzebą wprowadzenia „wolnych niedziel” i pozostałych dni przemawiają przede wszystkim kwestie społeczne. Osoby zatrudnione w handlu to przede wszystkim kobiety. Tradycyjnie to one godzą obowiązki zawodowe z życiem rodzinnym. Jako dodatkowy argument przemawiający za wprowadzeniem ograniczenia handlu w niedziele podano, że praca w niedziele jest czynnikiem stresogennym oraz jest uciążliwa. Uniemożliwia ona osobom zatrudnionym w handlu udział w wydarzeniach kulturalnych, społecznych, rozrywkowych dostępnych w dni wolne od pracy. Za wprowadzeniem takiego rozwiązania nie bez znaczenia są kwestie związane ze świętowaniem niedzieli, jako dnia zmartwychwstania Jezusa w Kościele katolickim. Projektodawcy podnieśli również, iż za ograniczeniem handlu w niedziele przemawia to, iż tego typu ograniczenie obowiązuje w wielu krajach europejskich np.: w Austrii, Niemczech, Norwegii, Szwajcarii, Francji, Wielkiej Brytanii, Grecji, Belgii, Danii.

Zgodnie z ustawą w niedziele i święta w placówkach handlowych zakazany jest handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem oraz powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu pracy w handlu lub czynności z nim związanych. W rozumieniu ustawy placówka handlowa to obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem, min.  sklep, stoisko, stragan, hurtownia, skład węgla, skład materiałów budowlanych, dom towarowy, dom wysyłkowy. Nowa regulacja obejmuje pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę a także osoby zatrudnione wykonujące pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej. Zakaz handlu oznacza również zakaz wykonywania czynności związanych z handlem, w szczególności związanych z magazynowaniem towaru lub inwentaryzacją. Od 1 marca 2018r. osoby zatrudnione w oparciu o umowy zlecenia będą miały zatem zagwarantowane prawo do „wolnej niedzieli”

Ustawa wprowadza także zakaz handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy po godzinie 14stej.

Warto zwrócić uwagę, iż zakaz handlu w niedzielę zostanie wprowadzony stopniowo. Przepisy przejściowe do ustawy wprowadzają, iż całkowity zakaz handlu w niedzielę będzie obowiązywał od 1 stycznia 2020 r. Od marca do grudnia 2018 r. zakaz handlu w niedziele obejmie drugą i trzecią niedzielę w miesiącu zaś w 2019 r. pierwszą, drugą i trzecią niedziele w miesiącu.

Za złamanie zakazów przewidzianych w ustawie grozi sankcja karna w postaci kary grzywny w wysokości od 1000 zł do 100 000 zł.

Wykaz niedziel i świąt objętych zakazem handlu w 2018 r.

  • 11 marca,
  • 18 marca,
  • 1 kwietnia (Niedziela Wielkanocna),
  • 2 kwietnia (Poniedziałek Wielkanocny),
  • 8 kwietnia,
  • 15 kwietnia,
  • 22 kwietnia,
  • 1 maja (wtorek, Święto Pracy),
  • 3 maja (czwartek, święto Konstytucji 3 maja),
  • 13 maja,
  • 20 maja,
  • 31 maja (czwartek, Boże Ciało),
  • 10 czerwca,
  • 17 czerwca,
  • 8 lipca,
  • 15 lipca,
  • 22 lipca,
  • 12 sierpnia,
  • 15 sierpnia (środa, Wniebowzięcie NMP),
  • 19 sierpnia,
  • 9 września,
  • 16 września,
  • 23 września,
  • 14 października,
  • 21 października,
  • 1 listopada (czwartek, Wszystkich Świętych),
  • 11 listopada,
  • 18 listopada,
  • 9 grudnia,
  • 25 i 26 grudnia (wtorek i środa, Boże Narodzenie).