Marian Fryc - prymista kapeli zespołu podegrodzie

Zapomniany mistrz muzyki – Marian Fryc

Marian Fryc żył w latach 1932 – 2004. Odegrał istotną rolę w muzyce podegrodzkiej. Przez prawie trzydzieści pięć lat, w okresie od 1965 do 2000, był prymistą kapeli zespołu „Podegrodzie”.

Poniżej na filmie możemy zobaczyć nagranie Andrzeja Bieńkowskiego (Archiwum Muzyki Wiejskiej fundacji Muzyka Odnaleziona), przedstawiające wykonanie polki pstrykanej podczas FKiŚL w Kazimierzu 1987 r. (Marian Fryc 1936 – 2004 / skrzypce prym Julian Nowak ur. 1932 / skrzypce sekund Andrzej Kwoka ur. 1941 / klarnet Władysław Szkarłat ur. 1950 / trąbka Stanisław Kieta / kontrabas ).

Marian Fryc był muzykiem wybitnym, niezwykle utalentowanym. Pochodził z Niskowej, wychowywał się w muzykującej rodzinie, a sam zaczął próbować gry na skrzypcach w wieku dziewięciu lat. Jako dwunastolatek w 1944 roku zagrał ze swoim ojcem i jego kolegami pierwszy raz na weselu. Od tego czasu był coraz częściej proszony do grania na wiejskich uroczystościach. Grał z wszystkimi najlepszymi muzykami na Sądecczyźnie, w tradycyjnym, z przełomu XIX i XX w., składzie instrumentalnym. Na weselach, systematycznie grywał do końca lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku.

Dziś tradycyjny skład sądeckiej muzyki: dwoje skrzypiec (prym i sekund), basy oraz klarnet i trąbka, prezentowany jest w zasadzie tylko na scenie, przez zespoły regionalne. Zespół „P9degrodzie” i kapela Fryca zdobyły ogromną ilość wysokich nagród na najróżniejszych konkursach i festiwalach muzyki ludowej. Nie ulega wątpliwości, że podczas ·prawie trzydziestopięcioletniego prowadzenia kapeli „Podegrodzie”, Marian Fryc decydował o poziomie artystycznym tejże muzyki, a jego specyficzny charakter, maniera wykonawcza oraz konsekwentna dbałość o tradycyjny sposób gry pozwoliły zachować formę i styl muzyki ludowej, odmienny od elementów krakowskich czy góralskich, jakie istniały na Sądec­czyźnie pod koniec XIX i w pierwszej połowie XX w.

(według: Marek Wastag, Spuścizna muzyczna Mariana Fryca z Niskawej, ,,Rocznik Sądecki” t. XXXVIII, Nowy Sącz 2010, s.402–413 oraz Aleksandra Szurmiak-Bogucka, Pieśni ludowe z Sądecczyzny. Wstęp, Nowy Sącz 2000)
Fot. GOK Podegrodzie